Türkiye otomotiv sanayi, 2013 yılına iyi başladı. İlk dört aylık döneminde toplam pazar yüzde 13 oranında artarak 238 bin adet düzeyine yükselirken, ağır ticari araçlar pazarında bu artış yüzde 3 oranında gerçekleşti. Ağır ticari araçlar pazarına segmentler bazında bakıldığında, kamyon segmenti yüzde 10 daralırken, kent içi toplu taşıma talebindeki artış otobüs segmentinin de payının yüzde 213 yükselmesine neden oldu.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) tarafından hazırlanan ‘Üretim-İhracat-Pazar Raporu’ verilerine göre 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde toplam pazar, 2012 yılı aynı dönemine göre yüzde 13 oranında artarak 238 bin adet düzeyinde gerçekleşti. Aynı ayda otomobil pazarındaki artış yüzde 20 düzeyinde gerçekleşti ve pazar 171 bin adede yükseldi.

Ocak-Nisan 2013 tarihleri arasında toplam ticari araçlar pazarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 azaldı ve 66 bin adetler seviyesinde gerçekleşti. Ticari araçlar pazarına segmentler bazında bakıldığında ise hafif ticari araç pazarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 oranında azalarak 55 bin adetlere geriledi.

Ağır ticari araçlar pazarı ise 2013 yılı ilk dört ayında önceki yıla göre yüzde 3 oranında arttı ve 12 bin adete yükseldi. 2013 yılında 2012 yılı dönemine göre kamyon pazarı ilk dört ayda yüzde 10 oranında azalarak 9 bin adet düzeyine gerilerken, otobüs pazarı ise özellikle kent içi yolcu taşımacılığı talebindeki olumlu gelişmeler nedeni ile yüzde 213 gibi önemli oranda arttı ve bin 716 adet olarak gerçekleşti.

OSD’nin Nisan ayı verilerine göre de; otomotiv sanayii, ihracat, iç pazar ve bunlara bağlı olarak üretim açısından hafif bir artış gösterdi. 2013 yılı Nisan ayında; bir önceki yıla göre toplam pazar yüzde 17 oranında artarak 77 bin 038 adet, toplam ihracat yüzde 14 oranında artarak 69 bin 996 adet, toplam üretim ise yüzde 6 oranında artarak 93 bin 308 adet olarak gerçekleşti. Ancak otomotiv pazarı büyürken ithalatın payı son 10 yılda yüzde 68’den yüzde 79’a yükseldi. 

Ticari araç ihracatı yüzde 10 arttı

OSD tarafından yayınlanan verilere göre Türkiye otomotiv sektörü yılın ilk dört ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını yüzde 5 oranında arttırdı. 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde toplam ihracat 275 bin adet olurken, ihracatın en büyük kısmı otomobil segmentinde gerçekleşti. İlk dört ayda ihraç edilen otomobil sayısı 151 bin adetler düzeyinde oldu.

Bu dönemde, ticari araç ihracatı ise yüzde 10 artış ile 125 bin adet düzeyinde gerçekleşti. Traktör ihracatı ise yüzde 8 oranında azaldı ve 4 bin 736 adet düzeyine geriledi.

OSD verilerine göre yılın ilk dört ayında bir 124 bin 535 ticari araç ihraç edildi. Bu rakam 2012 yılı aynı dönemi içerisinde 113 bin 718 olarak gerçekleşmişti ki bu da ihracatta yüzde 10 civarında bir artış olduğunu gösteriyor. Ticari araçlar segmentinde en fazla ihraç edilen ürün 110 bin 729 (105 bin 632 – 2012) adetlik rakam ile kamyonet olurken, bir önceki yıla göre en fazla artışın yaşandığı segment ise yüzde 113’lük artış ile minibüste oldu. 5 bin 603 minibüs ihracatını 2012 yılı ilk dört ayında gerçekleştiren Türkiye, 2013 yılında 11 bin 941 adet minibüs ihraç etti. Otobüs ve kamyon ihracatında ise büyük düşüşler görüldü. 2012 yılı ocak-Nisan döneminde bin 299 adet otobüs ihraç edilmişken bu yılın aynı döneminde yüzde 13 daralma ile bin 125 otobüs ihracatı gerçekleşti. düşüşün en fazla olduğu segment ise kamyon oldu. Bir önceki yılın ilk dönt ayına göre kamyon ihracatı yüzde 60 oranında azaldı ve 384 (2012’de 950’ydi) adet olarak gerçekleşti.

Uludağ ve Orta Anadolu İhracatçılar Birlikleri Verilerine göre, 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde toplam ihracat 6,9 milyar dolar oldu. Ana sanayi ihracatı değişmezken yan sanayi ihracatı yüzde 3 oranında artış gösterdi.

Toplam otomotiv sanayi ihracatı 2013 yılı Oak-Nisan döneminde ihracat sıralamasında ilk sırada yer aldı.

Hafif kamyon üretimi artarken ağır kamyon üretimi azaldı

2013 Ocak-Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre toplam üretim değişmedi, otomobil üretimi ise yüzde 5 oranında azaldı. Bu dönemde, toplam üretim 370 bin adede, otomobil üretimi ise 194 bin adet düzeyinde gerçekleşti.

2013 yılı Ocak-Nisan döneminde üretim midibüste yüzde 57, minibüste yüzde 44, otobüste yüzde 39, küçük kamyonda yüzde 24, kamyonette yüzde 4 oranında arttı, büyük kamyonlarda ise yüzde 8 oranında azalma görüldü.

2013 yılı Ocak-Nisan döneminde yerli hafif ticari araç (minibüs ve kamyonet) satışları yüzde 4 oranında azalırken ithal araç satışları yüzde 2 oranında artış gösterdi. Toplam pazar ise bir önceki yılın ilk dört ayına göre yüzde 1 daraldı. Toplam 54 bin 746 adet hafif ticari araç satışı gerçekleşen pazarın yüzde 47’sini ithal araçlar oluşturdu. 

AB (27) ve EFTA ülkelerinde pazardaki düşüş sürüyor

Türkiye otomotiv pazarında bu gelişmeler yaşanırken AB ve EFTA ülkelerinde otomotiv sektöründe durum çok parlak görünmüyor. Krizin etkilerinin devam ettiği Avrupa’da pazar daralmaya devam ediyor.

2013 yılı Ocak-Nisan döneminde AB (27) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7 oranında azaldı ve 4,4 milyon adet düzeyinde gerçekleşti. Ticari araç pazarı ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7 oranında azaldı ve 570 bin adet seviyesine geriledi.

Yılın ilk dört ayında AB (27) ve EFTA ülkelerinde hafif ticari araç pazarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6 oranında azaldı ve 470 bin adet düzeyinde geriledi.

Ağır ticari araç pazarı da daralmanın yaşandığı diğer bir segment oldu. Bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 oranında azalan ağır ticari araçlar pazarı 28 bin adet düzeyinde gerçekleşti.

“AB ülkelerindeki ekonomik daralmanın sürmesi ve üretimimiz ve ihracatımızı etkiliyor”

OSD Başkanı Kudret Önen sonuçlara ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Sektörümüzün Nisan ayında Pazar, Üretim ve İhracat açısından bir artış gösterdiğini görüyoruz. Özellikle de pazar büyümeye devam ediyor. Ancak burada asıl önemli olan ithalatın hızlı bir artış göstermesidir. İç pazarda varolan artış otomobil talebi ile destekleniyor. Ancak otomobilde son 10 yılda yüzde 68 dolayında olan ithalat payı 2012 yılının son çeyreğinden itibaren sürekli artarak yüzde 79 gibi yüksek bir noktaya ulaştı. Benzer şekilde hafif ticari araç talep yapısında da ithalatın payı önemli oranda arttı ve ortalama yüzde 43’den yüzde 46’ya yükseldi. Özellikle temel ihracat pazarımız olan Avrupa Birliği ülkelerindeki ekonomik daralmanın devam etmesi ve buna paralel talep artışının sınırlı kalması üretimimiz ve ihracatımız üzerinde olumsuz sonuçlar yaratıyor. Bu küresel gelişmelere paralel, ihracatın lokomotifi konumundaki sektörümüz AB’ndeki krizin olumsuz etkilerini bertaraf etmek ve ihracatı artırmak için daha fazla alternatif pazarlara yönelmelidir” dedi.

Hafif ticari araç satışlarındaki durgunluğa da değinen Önen, “Otomobil satışları artarken, hafif ticari araç satışlarında durgunluk ve hatta gerileme devam ediyor. Bu durum tüm ticari araçlarda da izleniyor, burada yalnız otobüslerde yerel yönetimlerin alımları ile artış devam ediyor” açıklamasını yaptı.