IATA’nın hesaplamalarına göre 7.9 milyar kişiye tek doz aşı düşünüldüğünde bu miktardaki COVID-19 aşısını taşımak için 8 bin adet 747 kargo uçağına ihtiyaç olacak. IATA Başkanı tüm dünyaya aşı nakliyesinin hava kargo açısından yüzyılın misyonu olacağını söyledi.

IATA aşı üretime ve dağıtıma hazır hale geldiğinde teslimatın boyutunun muazzam büyüklükte olacağına dikkat çekerek “Sadece 7,8 milyar kişiye tek bir doz vermek, 8.000 adet 747 kargo uçağının dolacağı anlamına gelir. Kara taşımacılığı, özellikle yerel düzeyde üretim kapasitesine sahip gelişmiş ekonomilerde yardımcı olacaktır. Ancak önemli miktarda hava kargosu kullanmadan aşıların küresel olarak teslim edilmesi mümkün değil” açıklamasını yaptı.

Aşıların Yarısı Karayoluyla Taşınsa Bile İşin Çoğu Havada

IATA Başkanı Alexsandre de Juniac bu konuyla ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi: "İhtiyaç duyulan aşıların yarısının kara yoluyla taşınabileceğini varsaysak bile, hava kargo endüstrisi şimdiye kadarki en büyük nakliye girişimiyle karşı karşıya kalacak. Hükümetler, özellikle gelişmekte olan dünyada aşı programlarını planlarken, şu anda mevcut olan sınırlı hava kargo kapasitesini çok dikkatli bir şekilde göz önünde bulundurmalıdır. Sınırlar kapalı kalırsa, seyahatler kısıtlanırsa, filolar yerde kalırsa ve çalışanlar ayrılırsa, hayat kurtaran aşılar sağlama kapasitesi büyük ölçüde tehlikeye girecektir ”dedi.  

Şimdiden Dikkatli Bir Planlama Gerekiyor

IATA yaptığı açıklamada hükümetleri, COVID-19 için aşılar onaylandığında ve dağıtım için hazır olduğunda tam hazırlığı sağlamak için endüstri paydaşlarıyla dikkatli bir şekilde şimdiden planlamaya  başlamaya çağırdı. IATA  ayrıca, aşıların hava yoluyla taşınmasında potansiyel olarak ciddi kapasite kısıtlamaları bulunduğu uyarısını da yaptı.

IATA aşı sürecinde birinci aşamayı hazırlık sürecinin oluşturduğuna dikkat çekiyor. Hava kargo, bu anlamda küresel zamana ve sıcaklığa duyarlı dağıtım sistemleri aracılığıyla normal zamanlarda aşı dağıtımında kilit rol oynuyor. Hava kargonun bu potansiyeli  COVID-19 aşılarının mevcut olduklarında hızlı ve verimli bir şekilde taşınması ve dağıtılması için çok önemli olacak. Ayrıca bu sürecin hükümetler tarafından yönetilen ve endüstri paydaşları tarafından da desteklenen dikkatli planlama olmadan gerçekleşmeyeceğine dikkat çekiliyor.

Yüzyılın Misyonu Olacak

IATA Başkanı Alexandre de Juniac açıklamasında “COVID-19 aşılarını güvenli bir şekilde adreslerine teslim etmek, küresel hava kargo endüstrisi için yüzyılın misyonu olacak. Ancak bu msiyon önceden dikkatli bir şekilde planlama yapılmadan gerçekleşemez. Ve bunun şimdi tam zamanı. Hükümetleri, tesislerin, güvenlik düzenlemelerinin ve sınır süreçlerinin önümüzdeki devasa ve karmaşık görevlere hazır olması için lojistik zinciri boyunca işbirliğini kolaylaştırmada liderlik etmeye çağırıyoruz ”dedi.

Aşı İttifakı Gavi’nin  CEO’su  Dr. Seth Berkley “Milyarlarca doz aşıyı tüm dünyaya etkinbir şekilde ulaştırmak, tedarik zinciri boyunca oldukça karmaşık lojistik ve programsal engelleri içerecektir. Güvenli ve uygun fiyatlı bir COVID-19 aşısının etkin bir şekilde küresel olarak piyasaya sürülmesini sağlamak için hükümetlerin, aşı üreticileri ve lojistik ortaklarla birlikte çalışmaya başlamasını dört gözle bekliyoruz" açıklamasında bulundu.

Kontrollü Derecelerde ve Gecikmeden Sevkiyat

IATA ikinci aşamada tesis altyapısının önemine işaret ediyor.  Aşıların, ürünün niteliğini korumak için uluslararası mevzuat gerekliliklerine uygun olarak, kontrollü sıcaklıklarda ve gecikmeden işlenmeli ve taşınmalıdır.  COVID-19 aşısı konusunda doz sayısı, sıcaklık hassasiyetleri, üretim yapılacak ülkeler gibi   hala pek çok bilinmeyen nokta var. Buna karşın  faaliyet ölçeğinin çok büyük olacağı, soğuk zincir tesislerinin gerekli olacağı ve gezegenin her köşesine teslimatının gerekli olacağı biliniyor.

IATA’ya göre bu dağıtım için tesislerin hazırlanmasına yönelik öncelikler şöyle sıralanıyor:

- Sıcaklık kontrollü tesislerin ve ekipmanın mevcudiyeti - Burada mevcut altyapının kullanımını yanı sıra mevcut tesislerin yeniden bu amaca uygun olarak tanımlanması ve mümkün olduğunca geçici yapılara olan ihtiyacın en aza indirilmesi .

- Zamana ve sıcaklığa duyarlılık gösteren aşıların kargo süreç bilgisine sahip eğitilmiş personelin mevcut olması

- Aşıların bütünlüğünün korunmasını  ve güvenli bir şekilde sevki için güçlü bir kargo izleme kapasitesinin varlığı

Aşılar Çok Değerli Ürünler

IATA’ya göre aşı nakliyesinde güvenlik bir başka önemli aşamayı oluşturuyor. Çünkü aşılar oldukça  değerli ürünler olacak. Gönderilerin kurcalanma ve hırsızlıktan korunmasını sağlamak için düzenlemeler yapılmalıdır. Kargo gönderilerini güvenli bir şekilde sevkiyatı için süreçler yürürlüktedir, ancak potansiyel aşı sevkiyatları hacminin ölçeklenebilir olmalarını sağlamak için erken planlamaya ihtiyacı gereklidir.

Sınırda ve Gümrüklerde İşlemler

IATA aşı sevkiyatlarında bir önemli aşamanın da sınırlardaki ve gümrüklerdeki süreçlerin olduğuna vurgu yapıyor. Bu nedenle sağlık ve gümrük yetkilileriyle etkin bir şekilde çalışmanın yanı sıra   zamanında düzenleyici kurumlardan onayların alınması, yeterli güvenlik önlemlerinin sağlanması, elleçleme ve  gümrük işlemlerinin sağlanması bir bütün  süreç olarak görülüyor. COVID-19 önleme tedbrilerinin bir parçası olarak, birçok hükümetin işlem sürelerini artıran önlemler aldığı göz önüne alındığında, IATA  gümrük ve sınırlardaki bürokrasiyı azaltma yönünde bazı yeni düzenlemere ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Aşıya Öncelikli Uçuş Ayrıcalıkları

- COVID-19 aşısı taşıyan operasyonlar için uçuş ve iniş izinleri için hızlı işlem prosedürleri sağlanmalı.

- Kargo tedarik zincirlerinin devamlılığını sağlamak için uçuş ekibi üyeleri karantina gereksinimlerinden muaf tutulmalı.

- Kısıtlamaların geçerli olabileceği yerlerde COVID-19 aşılarını taşıyan operasyonlar için geçici trafik hakları gündemde olmalı.

- Aşı sevkiyat ve dağıtımında en esnek küresel ağ operasyonlarını kolaylaştırmak için aşı taşıyan uçuşlar için çalışma saatlerinde sokağa çıkma yasakları kaldırılmalı.

- Gecikmeler nedeniyle olası sıcaklık değişikliklerini önlemek için bu hayati önem taşıyan gönderilerin varışına öncelik verilmesi.

- Aşı sevkiyatlarını kolaylaştırmak için tarife muafiyetinin düşünülmesi

Kapasite En Önemli Sorunlardan Biri

IATA hükümetlere yaptığı çağrıda, ihtiyaç duyulan taşımacılık hazırlıkları ve koordinasyonunun yanı sıra, küresel hava taşımacılığı endüstrisinin mevcut azalan kargo kapasitesinin de dikkate alınması uyarısında da bulundu. IATA, yolcu trafiğindeki ciddi düşüşle birlikte havayollarının ağları küçülttüğü ve birçok uçağı uzun vadeli depolamaya koyduğu konusunda uyardı. Küresel rota ağı, COVID öncesi karşılıklı 24 bin şehir arasında iken mevcut durumda bu rakam önemli ölçüde azaltıldı. WHO, UNICEF ve Gavi, kısmen sınırlı hava bağlantısından dolayı COVID-19 krizi sırasında planladıkları aşı programlarını sürdürmede bile ciddi zorluklar yaşadıklarını bildirmiş durumda.

UNICEF İcra Direktörü Henrietta Fore açıklamasında “Tüm dünya büyük bir istek içinde güvenli bir COVID aşısını bekliyor. Aşılar üretildiğinde tüm ülkelerin ilk dozlara güvenli, hızlı ve eşit bir şekilde erişmesini sağlamak hepimizin görevidir. COVID aşısının  tedarik sürecinde lider bir kuruluş olarak UNICEF, muhtemelen dünyanın bu  en büyük ve en hızlı operasyonuna öncülük edecek. Havayollarının ve uluslararası taşımacılık şirketlerinin rolü bu çabada kritik olacak ”dedi.