Demiryolu Taşımacılığında Değişim Süreci

09 Nisan 2013 Salı 13:57
Türkiye’nin dış ticaret hacmi gelişmiş ülkeler ile karşılaştırıldığında (örneğin Almanya) çok düşük görülebilir. Kendi içindeki gelişimine bakıldığında, sürekli olarak önemli artışlar kaydettiği görülmektedir. 2000 yılında 27,7 milyar dolar olan ihracat, 2012 yılında 152 milyar 560 milyon dolara yükseldi. Bu artışta; Türkiye taşımacılık sektörünün de önemli rolü var. En basit anlatımıyla bir malın ihraç işleminin sonlanması için nihai noktaya taşınması gerekiyor. Aynı durum ithalat için de geçerli. Özellikle uluslararası karayolu taşımacıları bu rolü en zor koşullarda sürdürdüler ve sürdürmeye de devam ediyorlar. Ancak günümüzde rekabetin aldığı biçim, karayolu taşımacılarının tek bir taşıma türüyle işlerini devam ettirmelerine olanak tanımıyor. Birden fazla taşıma modunu kullanarak müşterilerine en ekonomik, en verimli ve en sorunsuz sistemi sunan firmalar rekabette öne geçiyor. Bu durum ‘uluslararası karayolu taşımacısı’ kimliğini de değiştiriyor. Düne kadar taşımalarında sadece karayolunu kullanan firmalar demiryolunu da kullanmaya başladılar. Birçok şirket, yasal düzenlemenin gerçekleşmesiyle vagon işletmeciliğine de yöneldi. Uluslararası taşımalarda RO-LA kapsamında geçiş belgesi almak için kullanılan demiryolu taşımacılığı, vagon işletmeciliğinin serbest girişimcilere de açılmasıyla, bu işe soyunan firma sayısını artırdı. Önümüzdeki günlerde bu taşımacılık türünde daha da hareketlenme olacağını söylemek yanlış olmaz. Bakanlar Kurulu’nda yapılan görüşmeler sonrası 3 Mart 2013 tarihinde imzalanarak TBMM’ye gönderilen, “Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı”nın yürürlüğe girmesi, Türkiye’deki tüm taşımacılık türlerinde; kısa, orta ve uzun vadede önemli değişikliklere yol açacak.
Yasanın yürürlüğe girmesiyle; demiryolu ağları devletin malı olarak kalacak, yani TCDD’nin tekeli sadece ulusal altyapı üzerindeki demiryolu trafiğini yönetmekle sınırlı olacak. Öte yandan, demiryollarında özel şirketler hizmet verecek. Buna göre, Ulaştırma Bakanlığı tarafından lisans verilen firmalar kendi tren hatlarını işletecekler. Şirketler isterlerse kendilerine ait demiryolu altyapısı da inşa edebilecekler.
Aslında sadece Türkiye’de değil; dünya genelinde demiryolları, küreselleşmenin yarattığı düzene ayak uydurabilmek için önemli bir yapısal değişim sürecinden geçiyor. Bu süreçte demiryollarının devletle ilişkileri sorgulanırken, liberalleşme ile paralel olarak yeniden yapılanma çalışmaları da sürdürülüyor. Bir yandan da ülkeler, demiryolu altyapılarının birbirine uyumluluğu yolunda adımlar atıyor.
Türkiye’deki gelişmeler de bu süreçten bağımsız değil. Samsun-Kavkaz feri hattı kapsamında Türkiye ile Rusya ray açıklıklarının farklı olması nedeniyle Samsun Limanı’nda bir boji değiştirme istasyonu kurulması da buna bir örnek oluşturuyor. Komşu ülkeler arasında yapılması planlanan; Türkiye-Irak Demiryolu Projesi, Kapıköy-Razi Demiryolu (İran) ile Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan’ı kapayan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi gibi yatırımlar bunun başka bir göstergesi.
Türkiye’de sürekli olarak altı çizilen 2023 hedeflerine bakıldığında bu adımların atılmasında geç kalındığı bile söylenebilir. Demiryolları ile 2023 yılında yıllık 170 milyon ton yük taşınacağı hesaplanıyor. 2050’de ise yine yüzde 20 payla bu rakamın yılda 600 milyon tona yükseleceği tahmin ediliyor. Bu taşıma miktarları hedefiyle bugüne göre, 2023’de 7 kat, 2050’de ise 26 kat daha fazla yükün demiryolları ile taşınacağı öngörülüyor. Yasanın yürürlüğe girmesinin bu sürece katkı sağlayacağı açık.
Ancak; ulaştırma alanında yapılacak tüm düzenlemelerde olduğu gibi demiryollarında da çıkarılacak kanun ve yönetmeliklerin, yatırım kararlarının tüm taşıma türleri arasında dengeyi sağlayacak bütünleşik bakış açısıyla gerçekleştirilmesi gerekiyor. Umarız; demiryollarıyla ilgili yapılan yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesi Türkiye’nin uluslararası lojistik arenasında rekabet gücünü artıran sonuçlar doğurur.
İlker ALTUN
ilker@aysberg.com
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
İstanbul Jet 2024 Fortune 500 Türkiye listesinde ilk 100'deSivil havacılık sektöründe faaliyet gösteren İstanbul Jet Havacılık ve Yakıt Hizmetleri şirketi Fortune 500 Türkiye 2024 listesinde ilk 100 içindeki yerini korudu.11 Temmuz 2025 Cuma 17:02Havayolu
Uzak Doğu–Kazakistan–Türkiye Hattı Yeni Lojistik Koridor Olma YolundaKüresel ticarette artan jeopolitik riskler ve navlun krizleri, tedarik zincirlerini yeni yönlere yönlendiriyor.11 Temmuz 2025 Cuma 16:51Lojistik
Scania Türkiye'deki Hizmet Ağını GenişletiyorScania, Erzurum, Bolu ve Kocaeli’de açtığı yeni yetkili satıcı ve servis noktalarıyla satış ve satış sonrası hizmet ağını güçlendirerek müşteri memnuniyetini artırmayı hedefliyor.11 Temmuz 2025 Cuma 16:34Ticari Araçlar
Yolcu ve Kargo Uçağı Pazarında Boeing ve Airbus Rekabeti KızışıyorDünyanın iki dev uçak üreticisi Boeing ile Airbus arasında uçak siparişleri konusundaki rekabet kızışıyor.10 Temmuz 2025 Perşembe 18:24Havayolu
Emirates, Yeni Nesil A350 Uçağıyla İstanbul Seferlerine BaşladıEmirates, 1 Temmuz itibarıyla yeni Airbus A350 uçağını Dubai ve İstanbul arasında resmi olarak hizmete soktu.10 Temmuz 2025 Perşembe 17:03Havayolu
Horoz Lojistik Denizyolunda Gücünü Artırıyor2025’in ilk beş ayında 12 bin TEU taşıma hacmine ulaşan Horoz Lojistik, yıl sonu hedefini 25 bin TEU olarak belirledi.10 Temmuz 2025 Perşembe 16:50Denizcilik
Lars Wagner, 1 Ocak 2026'da Airbus Ticari Uçaklar İş Biriminin CEO'su OluyorMevcut durumda Münih merkezli MTU Aero Engines AG'nin CEO'su olarak görev yapan Lars Wagner, Airbus Yönetim Kurulu'na katılacak ve 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren Christian Scherer'in yerine Ticari Uçaklar İş Biriminin CEO'su olacak.10 Temmuz 2025 Perşembe 16:40Havayolu
KAZLOGISTIC SOLUTIONS Improves Regional Transportation with Versatile Logistics SolutionsKAZLOGISTIC SOLUTIONS stands out as an important player in regional and international logistics with its logistics solutions integrating rail, road, maritime and air transportation and its experience in project transportation.10 Temmuz 2025 Perşembe 16:26World News
Lassa Mısır’da İlk Perakende Mağazasını AçtıBrisa, Lassa markasıyla Kuzey Afrika pazarındaki kalıcı büyüme hedefi doğrultusunda Mısır’ın başkenti Kahire’deki ilk perakende mağazasını açtı.10 Temmuz 2025 Perşembe 14:42Yan Sanayi
Tırsan’dan Tırtaş Uluslararası Nakliyat’a 60 Adet Araç TeslimatıTırsan, uluslararası nakliyenin deneyimli isimlerinden Tırtaş Uluslararası Nakliyat’a 60 adet Tren Yüklemeli Tenteli Perdeli teslim etti.10 Temmuz 2025 Perşembe 13:49Ticari Araçlar
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2025 Kargo Haber