ULUSLARARASI Ticaret Odası (ICC) tarafından uluslararası ticarette kullanılan terimlerin bir standarda kavuşturulması amacıyla uygulamaya konulan program olan ve son olarak 27 Eylül 2010’da revizyonu yayınlanan Incoterms 2010 (Teslim Şekilleri), 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. 2000 yılında gerçekleştirilen revizyonda 13 terim bulunurken 2010 yılında terim sayısı 11’e düşürüldü. Bazı terimler uygulamadan kaldırılırken DAP ve DAT gibi yeni terimler eklendi. Ayrıca bir karışıklık yaşanmaması için 11 terim iki gruba ayrıldı.

İlk olarak 1936'da yayınlanan ve zamanla uluslararası ticarette yaşanan değişikliklere bağlı olarak 1963, 1967, 1976, 1980, 1990, 2000 yıllarında revize edildikten sonra son olarak 27 Eylül 2010 tarihinde revize edilerek 1 Ocak 2011 itibariyle uygulamaya alınan Incoterms klozlarında diğer revizelere göre daha fazla değişiklik yapıldığı göze çarpıyor. Gözden geçirilmiş yeni versiyonu ticarette ve taşımadaki yeni uygulamaları dikkate alan Incoterms, taşıma maliyetlerinin dağılımını, risk transferlerini ulusal ve uluslararası satış işlemlerde faaliyetlerin ayrıntılarını düzenliyor. Alıcı ve satıcıların yükümlülüklerinin, 10 noktalı şema ile kıyaslanacak şekilde her bir kloz için net bir şekilde tarif edildiği ayrıca doğru Incoterm’in seçilmesini kolaylaştırmak için resimli açıklamaların yer aldığı Incoterms’de her bir klozdan önce uygulama notu yer alıyor, temel içerikler özetlenmiş olarak veriliyor.

Bir yasa olmamasına rağmen, satış kontratına ilave olarak alıcı ve satıcı arasında üzerinde anlaşmaya varılması gereken Incoterms, alıcı ve satıcı arasında üzerinde tam olarak mutabık kalındığı takdirde yürürlüğe giriyor.

Terim sayısı 11’e düştü ve iki gruba ayrıldı

7’nci gözden geçirmeden sonra yeni yıl ile birlikte yürürlüğe giren Incoterms 2010’da yer alan değişikliklere tek tek göz atmak gerekirse; 2000 yılında gerçekleştirilen revizyonda 13 terim bulunurken 2010 yılında terim sayısı 11’e düşürüldü. DAF, DES, DDU ve DEQ terimleri uygulamadan kaldırılırken bunların yerlerine DAT ve DAP terimleri eklendi. Çıkarılan ve eklenen yeni terimlerle birlikte Incoterms 2010’da EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP, FAS, FOB, CFR ve CIF terimleri olmak üzere 11 terim yer alıyor.

Yeni eklenen DAT (Delivered At Terminal - Terminalde Teslim) klozu; malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere varış noktasında alıcıya teslim edilmesi anlamına geliyor. Daha önceki DEQ klozunun yerini alan DAT, DEQ’nun aksine, multimodal için kullanılabilir. DAP (Delivered At Place - Belirlenen Noktada Teslim) klozu ise malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere belirtilen belirli bir noktada alıcıya teslim edilmesi anlamına gelir. DAP daha önceki DAF, DES ve DDU’nun yerini aldı. Her iki durumda da, malların belirlenen yere taşıma maliyetlerini ve terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir.

Ayrıca ICC bu revizyon kapsamında karışıklığa da yer vermemek adına 11 terimi; ‘Deniz ve suyolu taşımaları için’ ve ‘Diğer ve bütün taşıma yöntemleri için’ olmak üzere iki gruba ayırdı. Deniz ve iç su taşımacılığına özgü kurallar; FOB, FAS, CFR ve CIF ile bütün taşıma yöntemlerini kapsayan kurallar için EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP terimleri yer aldı.

Risk açısından bazı klozlar modernize edildi

Yapılan bu değişikliklerin yanında risk açısından FOB, CFR ve CIF modernize edildi. Risk transferi noktası olarak geminin küpeştesinin dikkate alınması ortadan kalktı. Şimdiye kadar geminin küpeştesini geçmemiş olmak şartıyla, mallardaki tüm zarar ve ziyanı satıcı üstleniyordu, yeni Incoterms 2010’la risk transferi ancak malların gemide doğru bir biçimde yüklenmesinden sonra gerçekleşecek.

Güvenlik konusu da Incoterms’e girdi. Uluslararası taşıma zincirinde terörist saldırıların önlenmesi uzun zamandır önemli bir konu olarak yerini koruyordu. Incoterms 2010, bu gelişmeleri dikkate alarak, gerektiğinde güvenlikle ilgili önlemlere ilişkin masrafları hangi tarafın üstleneceğini, belirli klozlara satırlar ekleyerek düzenledi.

Incoterms 2010’da sigorta kapsamı ile ilgili de şu ifade yer alıyor: “Sadece CIF ve CIP şartları satıcının malları sigortalamasını öngörür. Malların nakliyesi esnasında alıcının karşılaşacağı zarar ve ziyana karşılık satıcının sigorta kontratı sağlaması gerekir. CIF ve CIP şartlarında, alıcı, satıcının minimum kapsamlı bir sigorta yapmakla yükümlü olduğunun bilincinde olmalıdır. Bunun nedeni ise, belirli, özellikle dökme mallar için minimum kapsamın mümkün olabilmesidir. Müşteri daha geniş kapsamlı bir ya da kendi ekstra sigorta düzenlemelerini yerine getirmelidir.”

Tüm Taşıma Modlarını Kapsayan Klozlar:

EXW (Ex Works) - İşyerinde Teslim:

FCA  (Free Carrier) - Taşıma Vasıtasının Yanında Teslim

CPT (Carriage Paid To) -  Navlun Ödenmiş

CIP (Carriage And Insured Paid To) -  Navlun ve Sigorta Ödenmiş

DAT (Delivered At Terminal) - Terminalde Teslim

DAP (Delivered At Place) - Belirlenen Noktada Teslim

DDP (Delivered Duty Paid) - Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak

Sadece Deniz ve İç Suyolunu Kapsayan Klozlar:

FAS (Free Alongside Ship) - Geminin Yanına Teslim

FOB (Free On Board Gemiye) - Yükleyerek (Küpeştesinden geçmiş) Teslim

CFR (Cost and Freight) -  Mal Bedeli ve Navlun Ödenmiş Olarak

CIF (Cost, Insurance and Freight) - Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun Ödenmiş Olarak