Orta Koridor'un Potansiyeli Giderek Yükseliyor

Türk devletlerinin ortak hedefler ve çıkarlar doğrultusunda yapacağı çalışmalarla taşımaları katlanarak artacağı vurgulandı.

Türk Devletleri Teşkilatı tarafından TRACECA, Üye Devletlerin Demiryolu İdareleri ve taşımacılık sektöründeki özel sektör kuruluşlarının işbirliğiyle düzenlenen TDT Çok Modlu Ulaştırma ve Lojistik Forumu 13-14 Eylül 2023 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleştirildi.

300'den fazla katılımcının yer aldığı forum, kamu ve özel sektör temsilcilerini, önde gelen taşımacılık ve lojistik şirketlerini, işletmeleri ve Türk bölgesinden paydaşları bir araya getirdi. Forum, çok modlu taşımacılık güzergahlarının geliştirilmesine yönelik yapıcı tartışmalar, bilgi paylaşımı ve işbirliğine dayalı girişimler için bir platform işlevi gördü.

Foruma, Türk Devletleri Teşkilatı üyesi Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye ile gözlemci ülkeler Macaristan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden lojistik sektörünün temsilcileri katılıyor.

Türk Devletleri Teşkilatı Lojistik Forumu, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Büyükelçi Kubanychbek Omuraliev ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'nun açılış konuşması ile başladı.

Forumun açılış konuşmasını yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türk Devletleri Teşkilatı ülkelerinin 160 milyonluk genç ve dinamik nüfusu ve 1 trilyon doları aşan ekonomik büyüklükte küresel bir güç olma potansiyeline sahip bir topluluk olduğunun altını çizerek bu büyük potansiyelin hayata geçirilmesi için iş birliği ve dayanışma iradesiyle ortak gücün açığa çıkartılmasının gerekliliğine dikkat çekti.

Uraloğlu: “İkili ve transit karayolu taşımacılık kotaları kaldırmalı”

Uraloğlu sözlerine şöyle devam etti: “Taşımacılığın ve ticaretin önündeki engelleri kaldırmak ve taşıma maliyetlerini azaltmak için Teşkilat bünyesinde ortak menfaatimize olacak bütüncül bir yaklaşım benimsemeli ve hayata geçirmeliyiz. Bu doğrultuda, dost ve kardeş ülkelerimiz arasında ikili ve transit karayolu geçiş belgesi kotalarını kaldırmamız gerekmektedir. Kırgızistan ile ikili ve transit taşımaların serbestleştirilmesi hususunda mutabakata vardığımızı ve son aşamaya geldiğimizi bildirmek isterim. Diğer üyelerle de bir an önce bu tür adımları atmayı umuyoruz.”

Kombine taşımacılık konusunda Teşkilat bünyesinde özverili çalışmalar sonucunda imzalanan Kombine Taşımacılık Anlaşmasının en kısa sürede yürürlüğe girmesini umduğunu kaydeden Uraloğlu, “Anlaşmayı hayata geçirdiğimizde kombine taşımacılık operasyonlarını ve Hazar geçişlerini kayda değer biçimde teşvik edeceğiz. Böylece hepimizin önem atfettiği Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridorunun Avrasya taşımalarındaki payını önemli ölçüde artırmış olacağız” diye konuştu.

Uraloğlu, Teşkilat üye ülkeleri arasındaki fiziki bağlantının en önemli ve stratejik bileşenlerinden biri olan Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demiryolunun, Türk dünyasının ekonomik kalkınması ve refahı için öneminin büyük olduğunu söyledi. Uraloğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Orta Koridor üzerinde demiryolu hattından gerçekleştirilen yük taşımalarında iki yıl önce ortak taşıma belgesinin kullanımına başladık. Ortak taşıma belgesiyle hem zamandan hem de maliyetten tasarruf sağlayarak koridorun rekabetçiliği için önemli bir adım daha atmış olduk. Çin-Türkiye arasında Orta Koridor ve BTK demiryolu hattı üzerinden, orta vadede yıllık 200’ün üzerinde düzenli blok konteyner treni işletilmesini hedefliyoruz. Diğer taraftan, bölge ülkeleri ile, Orta Koridorun bir diğer önemli bileşeni olan Hazar geçişinin etkin, verimli ve ekonomik hale getirilmesine de yoğunlaştık. Lojistik operasyonlarda sorun teşkil eden yüksek geçiş ücretleri ve düzensiz sefer konularını ortak çabalarımız ile ivedilikle çözeceğimize ve Hazar Geçişlerini arzu ettiğimiz rekabetçi güzergâha dönüştüreceğimize eminim. Teşkilatımız bünyesinde yürütülen çalışmaların tamamlayıcısı olan ilave iş birlikleri de geliştiriyoruz.”

Omuraliev: “Orta Koridor sunduğu mesafe avantajı ile büyük önem kazandı”

Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Büyükelçi Kubanychbek Omuraliev açılışta yaptığı konuşmada, “Malların ulaştırılması karmaşık hale geldi. Ulaştırmaya ihtiyaç hiç bu kadar önemli olmamıştı. Ulaştırma, ticaret ve enerji yolları arasında kritik bir konuma sahibiz. Orta Koridor sunduğu mesafe avantajı ile büyük önem kazandı. Ulaştırmada iş birliğinin geliştirilmesi, Türk Devletleri Teşkilatı’nın önceliği haline geldi. Son dönemde yaşanan jeopolitik değişimler Orta Koridor'un hem mesafe açısından hem de kargo taşımacılığında zaman ve güvenlik açısından önemini artırmıştır. Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu koridoru ve Zengezur koridoru, ülkelerimizin Avrupa ile Asya arasında bir geçiş merkezi olması için daha fazla fırsat yaratacaktır” ifadelerini kullandı.

Forumda, Türk Devletleri Demiryolu İdare Başkanlarının açılış konuşmaları yapıldı ve demiryolu bağlantı potansiyeli, çok modlu ulaşım koridorunun geliştirilmesi ve işletmelerin çok modlu taşımacılık çözümlerini kullanırken karşılaştığı zorluklar ve fırsatlar gibi konuları ele alan çeşitli oturumlar yer aldı.

“Bölgesel bağlantının sağlanması için yeni fırsatlar” konulu panelde Orta Koridor ve Güney Koridoru'na özellikle vurgu yapılarak, çok modlu ulaşım yollarının geliştirilmesi ve optimizasyonu üzerinde duruldu. UND İcra Kurulu Başkanı Alper Özel’in de katıldığı panelde Türki Devletlerin demiryolu yetkilileri, Orka Koridor’un geliştirilmesi için yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdiler. İş birliği ile bölgenin sunduğu avantajların ve geçişlerin daha da artacağı kaydedildi.

Özel: “Zengezur Koridoru’nun açılması ile doğrudan Türk dünyasıyla ulaştırma bağı kurulacak”

UND İcra Kurulu Başkanı Alper Özel sunumda yaptığı konuşmada, “Geçmişe baktığımız zaman çok güçlü bir geçmişimiz var. İpek Yolundan bahsediyoruz, 2 bin 500 yıllık bir geçişi var. İpek yolu koridoru çok hayati bir öneme sahip. Özellikle Türk dünyası ile birebirine birleşmesinden öteye artık Avrupa’yla Çin, Avrupa’yla Orta Asya’yı bağlayacak hale gelmiştir. Dolayısıyla bu fırsatı kaçırmamamız gerektiğini hepimiz biliyoruz. Nakliyeci olarak Kazakistan’a giderken veya Türkmenistan, Orta Asya’ya giderken benim tercih ettiğim topraklar Azerbaycan toprakları oradan Türkmenistan veya KURIK limanı Kazakistan olmalı. Ben Rusya üzerinden gitmek veya İran üzerinden gitmek tercihim olmamalı aslında çünkü en kısa yol bu yoldur. Kış ayları geliyor. Rusya-Gürcistan sınır kapısı LARS sınırını geçmek mümkün olmuyor. Diğer sınır kapılarımızda da yoğunluklar mevcut. Dolayısıyla bu koridoru canlandıracak adımlar da atılması gerektiğine inanıyoruz. 

Orta Koridor’un hiç olmadığı kadar önemli hale geldiğini belirterek, bu fırsatın kaçırılmaması gerektiğinin altını çizdi. Özel, “Geçmişe baktığımız zaman çok güçlü bir geçmişimiz var. İpek Yolundan bahsediyoruz, 2 bin 500 yıllık bir geçişi var. İpek yolu koridoru çok hayati bir öneme sahip. Özellikle Türk dünyası ile birebirine birleşmesinden öteye artık Avrupa’yla Çin, Avrupa’yla Orta Asya’yı bağlayacak hale gelmiştir. Dolayısıyla bu fırsatı kaçırmamamız gerektiğini hepimiz biliyoruz. Nakliyeci olarak Kazakistan’a giderken veya Türkmenistan, Orta Asya’ya giderken benim tercih ettiğim topraklar Azerbaycan toprakları oradan Türkmenistan veya KURIK limanı Kazakistan olmalı. Ben Rusya üzerinden gitmek veya İran üzerinden gitmek tercihim olmamalı aslında çünkü en kısa yol bu yoldur. Kış ayları geliyor. Rusya-Gürcistan sınır kapısı Lars sınırını geçmek mümkün olmuyor. Diğer sınır kapılarımızda da yoğunluklar mevcut. Dolayısıyla bu koridoru canlandıracak adımlar da atılması gerektiğine inanıyoruz.” diye konuştu.

Zengezur Koridoru’nun açılması ile doğrudan Türk dünyasıyla ulaştırma bağı kurulacağını belirten Özel, “Bir tarafta Avrupa diğer tarafta Çin, Asya ve Hindistan var ve bunların ortasında tarihi geçmişi ile Türk devletleri bulunuyor. Artık Avrupa’nın Orta Asya’ya bakışı değişti. AB’nin bu bölgeye artan dikkatini gözümüzden kaçırmamız gerekiyor.” dedi.

Türk nakliyecilerinin kardeş devletlerde yaşadığı geçiş belgesi sorunlarına anlam veremediklerinin altını çizen Özel sözlerini şöyle tamamladı:  “Bu sıkıntıların ortadan kaldırılması gerekiyor. Bu noktada Türk Devletler Teşkilatı’na önemli görevler düşüyor.  Önümüzde önemli demiryolu, karayolu, denizyolu ve daha birçok fırsatlar var. Bence henüz daha bazı engelleri aşmış değiliz bunuda biran önce yapmakta fayda var aksi takdirde bakın G20 zirvesinde gördünüz birileri çıkıp yeni koridor adlandırmasına girebiliyor dolayısıyla elimizi çabuk tutmak zorundayız.”

Türk Devletleri Demiryolu İdareleri Başkanları Toplantısı Düzenlendi

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Demiryolu İdareleri Başkanları 2’nci Toplantısı, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Mirvokhid Azimov'un moderatörlüğünde 14 Eylül 2023 tarihinde gerçekleştirildi.

Taraflar, TDT alanı içerisinde alternatif, uygun maliyetli ve zamanında uluslararası demiryolu koridorları oluşturma imkânlarına ilişkin görüşmelerde bulundular ve yük taşımacılığı hacmini arttırmaya yönelik ortak çabalarını sürdürme konusunda mutabık kaldılar. Gerçekleşen toplantıda, çok modlu taşımacılık için yasal çerçevelerin iyileştirilmesi, kamu-özel sektör ortaklıklarının teşvik edilmesi ve bu koridorlarda düzenli blok tren seferlerinin başlatılması konularında görüş alışverişinde bulunuldu.

TDT tarafından düzenlenen Çok Modlu Ulaştırma ve Lojistik Forumu'nun sonuçlarını memnuniyetle karşılayan Taraflar, özel sektör kuruluşları tarafından dile getirilen çok modlu taşımacılıktaki zorlukları ele alarak, çok modlu taşımacılığı canlandırmak ve mevcut koridorların potansiyelini en üst düzeye çıkarmak amacıyla demiryolu taşımacılığı için rekabetçi tarife seçeneklerini araştırmayı kararlaştırdılar.