09 Aralık 2025
  • İstanbul9°C
  • Ankara11°C

IATA Hava Kargodaki Büyümenin Devam Edeceğini ve 2026’da Gelirlerin 158 Milyar Dolar Olacağını Öngörüyor

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), tedarik zinciri sorunları sürerken küresel havayolu endüstrisinin kârlılığının dengelendiğini gösteren en son finansal görünümünü ve 2026 öngörülerini yayımladı.

IATA Hava Kargodaki Büyümenin Devam Edeceğini ve 2026’da Gelirlerin 158 Milyar Dolar Olacağını Öngörüyor

09 Aralık 2025 Salı 14:59

IATA küresel olarak hava kargoda 2025 yılında 155 milyar dolar gelir beklendiğini ve gelecek yıl hedefinin de % 2.4’lük artışla 158 milyar dolar olduğunu duyurdu. IATA 2026’da hava kargo hacminin de 71.6 milyon tona ulaşacağını öngörüyor. IATA Genel Direktörü Willie Walsh,küresel ticaret ortamındaki hızlı değişimlere ve dalgalanmalara karşın hava kargonun performansının etkileyici olduğunu söyledi. THY ve Pegasus dahil 360 havayolu şirketini çatısı altında toplayan IATA sivil havacılık trafiğinin de % 80’inden fazla bölümünü temsil ediyor.

IATA raporunda öne çıkan noktalar şöyle:

  • Havayollarının 2026’da toplam 41 milyar dolar net kâr (2025’te 39,5 milyar dolardı) elde etmesi bekleniyor. Bu yeni bir rekor olsa da net kâr marjının %3,9 ile 2025 seviyesinde kalması öngörülüyor. Yolcu başına net kâr 7,90 dolar olacak (2023’teki 8,50 doların altında ve 2025 ile aynı).
  • Faaliyet kârı 2026’da 72,8 milyar dolara yükselecek (2025: 67,0 milyar dolar), faaliyet marjı ise %6,9 olacak (2025 için beklenen %6,6’nın üzerinde).
  • Yatırılan sermaye getirisi (ROIC) 2026’da %6,8 (2025 ile aynı) olacak. Borçluluğun azalmasına ve faaliyet kârlılığının artmasına rağmen ROIC, 2026 için tahmini %8,2 ağırlıklı ortalama sermaye maliyetinin (WACC) altında kalacak.
  • Toplam sektör gelirlerinin 2026’da 1,53 trilyon dolara ulaşması bekleniyor (2025’e göre +%4,5).
  • Doluluk oranları rekor seviyelerini sürdürecek: 2026’da doluluk oranı %83,8.
  • Yolcu sayısı 2026’da 5,2 milyara yükselecek (+%4,4).

iata-02-001.jpg

IATA Genel Direktörü Willie Walsh İsviçre’nin Cenevre şehrinde gerçekleşen yıllık basın toplantısında yaptığı değerlendirmede “2026’da havayollarının %3,9 net marj ve 41 milyar dolar kâr üretmesi bekleniyor. Havacılık tedarik zincirindeki darboğazlar, jeopolitik çatışmalar, zayıf küresel ticaret ve artan düzenleyici yükler düşünüldüğünde bu çok sevindirici. Havayolları, iş modellerine şok emici dayanıklılık kazandırarak istikrarlı kârlılık sağlıyor ”dedi.

Walsh, sektördeki kârın sermaye maliyetlerini karşılayamayışının hâlâ çözülmesi gereken büyük bir sorun olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:

“Endüstri düzeyindeki marjlar, havayollarının insanların ve ekonomilerin bağlantısını sağlayarak yarattığı değere kıyasla hâlâ çok düşük. Havayolları küresel ekonominin yaklaşık %4’ünü ve 87 milyon işi destekleyen değer zincirinin merkezinde yer alıyor. Yine de Apple, ortalama bir yolcuyu taşımaktan havayollarının kazandığı 7,90 dolardan daha fazlasını bir telefon kılıfından kazanıyor. Motor ve aviyonik üreticilerinin ve bazı hizmet sağlayıcıların marjlarıyla kıyaslandığında havayollarının marjları dengeli olmaktan çok uzak. Değer zincirindeki kârlılık yeniden dengelense, düzenleme ve vergi yükleri azaltılsa ve altyapı verimsizlikleri giderilse, havayollarının ekonomilere katacağı ek güç hayal edin.”

Walsh, özellikle hava kargosunun beklenenden daha güçlü performans gösterdiğinin altını çizdi ve şöyle dedi:
“Hava kargosunun dayanıklılığı dikkat çekici. ABD’nin korumacı tarife rejimine ticaret akışları uyum sağlarken hava kargosu, güçlü e-ticaret ve yapay zekâ yatırımlarını destekleyen yarı iletken taşımaları sayesinde küresel ticaretin kahramanı oldu. Tarife öncesi ürün sevkiyatını sağladı, ABD’ye yönlendirilen tarifeli mallar yeni pazarlar buldukça talep artışlarını esnek şekilde karşıladı. Küresel ekonomi yeni gerçeklere uyum sağlarken hava kargosunun kritik rolü merkezde yer almaya devam ediyor.”

Genel Görünüm

iata-05.jpg

Havacılıkta toplam gelirlerin %4,5 artarak 1 trilyon 53 milyon dolara ulaşması hesaplanıyor. Bu rakamlık bir gelirle,  %4,2’lik artışla 981 milyar dolara ulaşması beklenen işletme gelirlerinin dengelenerek, 2026'da sektör genelinde net kârlılığın 1,5 milyar dolar iyileşmesi bekleniyor.
Havayolu şirketlerini etkileyen makroekonomik faktörler 2026 için karmaşık görünüyor. Olumlu tarafta, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) büyümesinin büyük ölçüde %3,1 seviyesinde istikrarlı kalması ve enflasyonun  %3,7’ye gerilemesi bekleniyor. Ancak dünya ticaretinin büyümesinin %0,5 ile zayıf kalması öngörülüyor.

Gelir cephesinde durum

• Yolcu bilet gelirlerinin 2026’da 751 milyar dolara ulaşması bekleniyor (2025’te 716 milyar dolara göre %4,8 artış). Bu büyüme, esas olarak 2026 yılında sektör genelinde gelir yolcu kilometresi (RPK) hacminin %4,9 genişlemesiyle sağlanacak. Yeni uçakların hâlâ kıt olduğu koşullarda yolcu doluluk oranının %83,8 ile yeni bir rekor kırması bekleniyor. Ek hizmetler ve diğer gelirlerin %5,5 artarak 145 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Sivil havacılıkta yan hizmetler artık toplam gelirin neredeyse %14'ünü oluşturuyor; bu oran pandemi öncesinde %12-13 civarındaydı.

iata-04.jpg

Kargo Cephesinde gelişmeler olumlu

IATA hesaplamalarına göre  hava kargo gelirinin 2026 yılında 158 milyar dolara ulaşması bekleniyor (2025’te 155 milyar dolara kıyasla %2,1 artış). Bu ılımlı büyüme, kargonun özellikle zaman açısından hassas gönderiler ve e-ticaret hacimlerindeki sürekli artışından kaynaklanıyor (2026'da kargo ton-kilometrelerinde veya CTK'da %2,6 büyüme, 2025’teki %3,1 büyümeden yavaşlama). Bu faktörler ile sıkışan kapasite birleştiğinde, küresel ticarette genel bir yavaşlamaya rağmen, kargo verimlerinin istikrarlı kalması (-2025’e göre %0,5 düşüş) ve yüksek seviyelerde (pandemi öncesi seviyelerin yaklaşık %30 üzerinde) olacağı öngörülüyor.

Maliyet görünümü dengeli

IATA uzmanlarına göre genel olarak, 2026 maliyet görünümü daha dengeli bir ortama işaret ediyor. Yakıt maliyetlerindeki rahatlama, artan yakıt dışı baskılarla dengeleniyor, ancak enflasyondaki genel yavaşlama maliyet tabanının istikrar kazanmasına yardımcı oluyor. Yakıt maliyetlerinin 2026'da 252 milyar dolara  düşmesi bekleniyor (2025’te 253 milyar dolardan %0,3 azalma). Ortak tahmin, ham petrol fiyatlarının 62 dolar/varil Brent’e düşeceği yönünde (-2025’te 70 dolar/varilden %11,0 düşüş). Jet yakıtı fiyatlarının ise sadece %2,4 düşerek 2025’te 90 dolar/varilden 2026’da 88 dolar/varile gerilemesi bekleniyor, çünkü kırılma farkı artıyor. 2025’ten kalan yüksek maliyetli hedge sözleşmelerinin sona ermesiyle, havayollarının piyasa seviyelerine daha yakın ortalama fiyatları gerçekleştirmesine olanak sağlanacağı düşünülüyor.

Bu sonuçlarla yakıtın toplam operasyonel giderler içindeki payının %26,8’den %25,7’ye düşmesi bekleniyor.

Uzmanlara göre yakıt verimliliğindeki kazanımların sadece %1,0 olması beklenirken, bu durum tedarik zinciri sorunlarının filo yenilenmesini engellemeye devam ediyor ve ortalama uçak yaşını 15 yılın üzerine çıkarıyor. Uçaklarda leasing maliyetleri de rekor düzeye çıkmış durumda.

iata-03.jpg

Öte yandan sektör büyümesini göz önünde bulundurarak, 2026 yılında yakıt tüketiminin 106 milyar galona yükselmesi bekleniyor (2025'te 103 milyar galona göre %2,7 artış). Uluslararası Havacılık için Karbon Telafi ve Azaltım Programı (CORSIA) uyum maliyetinin 2026 yılı için 1,7 milyar dolara yükselmesi bekleniyor (2025'te 1,3 milyar dolar). Havayolu şirketlerinin Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) satın alımlarının artan maliyetinin 2026 yılı için 4,5 milyar dolara ulaşması ve 2,4 milyon ton SAF’in kullanılabilir olması bekleniyor (toplam yakıt tüketiminin %0,8'i).

Yakıt dışı maliyetler

2026’da yakıt dışı maliyetlerin 729 milyar dolar olması öngörülüyor (2025’te 689 milyar dolar olan rakamın %5,8 üzerinde

İşçilik maliyetleri artık en büyük maliyet kalemi (yüzde 28) ve ücret artışları çok sıkı işgücü piyasası koşulları nedeniyle enflasyonun üzerinde seyrediyor. Bu konuda IATA’nın değerlendirmesinde güçlü işe alımlara rağmen, havayolu sektörünün çalışan başına üretkenliği 2019 seviyelerine çıkarmakta zorlandığı belirtilerek,hızlı işgücü büyümesinin, operasyonel ve eğitimle ilgili süregelen zorluklar nedeniyle çalışan başına verimlilik artışlarını geride bıraktığı vurgulanıyor.Ayrıca bakım maliyetleri, yaşlanan filo ve yedek parça teminini etkileyen tedarik zinciri aksaklıkları nedeniyle artıyor. Kira ücretleri rekor seviyelere ulaştı ve sahip olma maliyetlerini artırıyor. Havalimanı ve rota ücretleri de yükselmeye devam ediyor.

IATA ekonomistlerine göre  daha zayıf bir ABD doları, yakıt, uçak kiralamaları ve bakım gibi ABD doları cinsinden maliyetleri azaltarak, ABD doları dışındaki havayolu şirketlerinin kârlılığına ve marjlarına fayda sağlaması bekleniyor. IATA, küresel havayolu maliyetlerinin %55-60’ının ABD doları cinsinden olduğunu, gelir tarafında ise bu oranın %50-55 olduğunu tahmin ediyor. Buna dayanarak, ABD dolarının küresel para birimleri karşısında %1 değer kaybetmesi, küresel havayolu kârlarını %1 artırabilir ve işletme marjlarını yaklaşık 0,05 puan iyileştirebilir.

Riskler, Kısıtlamalar ve Fırsatlar

IATA değerlendirmesinde  küresel ortamı etkileyen çatışma ortamı yanı sıra tedarik zinciri zorluklarının, havayollarının hava taşımacılığına olan tüketici talebini karşılayabilme yeteneğini sınırlamaya devam ettiğine dikkat çekilirken, 2026'da bazı iyileşmelerin beklenmesine rağmen, uçak siparişlerindeki birikimin artmaya devam etmesi öngörülüyor. Yüksek doluluk oranları ve verim istikrarı kısmen tedarik zinciri sorunlarına bağlanabilir. Bununla birlikte, tedarik zinciri zorluklarının büyümeyi kısıtlayıcı etkisi, havayolu kârlılığı üzerinde bir yük olmaya devam ediyor. 2026'da uçak teslimatlarının önemli ölçüde artması beklense de, yeni siparişlerin üretimi aşan hızı, birikimin yeni rekorlara ulaşmasına ve tedarik kısıtlamalarının ve finansal etkilerinin kısa vadeden çok daha uzun süre devam edeceğinin işareti olarak görülüyor. IATA verilerine göre toplam uçak sipariş rakamı 7 bin adete ulaşırken.teslimatı geciken uçak sayısı 5.300’ün üzerinde. Ayrıca uçak teslimatlarındaki gecikmelerin sektöre yıllık maliyeti de 11 milyar dolar olarak hesaplanıyor.

Etiketler:
Yorumlar
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
SON DAKİKA