2014 yılı için beklenti yüzde 4,5 olmakla birlikte, dünya ticaretine konu malların üçte birini tüketin AB’nin korumacı tavırları, AB ülkelerindeki işsizlikle birleşince, beklentiler düşüyor. DTÖ’ye göre gelişimin artması için uluslararası çok taraflı ticareti kolaylaştırma müzakereleri zorunlu…

Geçtiğimiz günlerde Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) tarafından yapılan yıl değerlendirmeye damga vuran da dünya ticaretindeki eğilimler, yollar ve engeller oldu. Dikkat çekici veriler sunuldu, analizler yapıldı. Galiba en çok üzerinde durulması gereken veri; Uluslararası Ulaştırma Forumu ITF’ye göre ABD ve AB’nin ihracatı hızla artarken ithalatının dikkat çekici şekilde azalması… Zenginliğin kaynağı ihracattır. Kuzey ve Batı Avrupa ülkelerinin, ABD’nin, Japonya gibi ülkelerin gücü, kuvveti, parası, zenginliği ihracattan geliyor.

Türkiye’nin dış ticareti de genel olarak artış eğilimi sergiliyor. Türkiye’nin ihracatında önemli bir yeri bulunan karayolu taşımacılığı verilerini en sağlıklı şekilde takip eden UND’ye göre 2013 yılında Türk taşımacıları, ihraç taşımalarında yüzde 6 oranında bir artış yakalamış bulunuyor. Fakat Avrupa’ya yönelik taşımalarda yüzde 2,5 oranında azalma var.  Bu düşüş, karadan çıkışlarda Türk taşımacılarının payında -kendi içinde- yüzde 6,15 oranında bir gerileme yaratmasına karşın, RO-RO ile batıya çıkışlarda yüzde 10 düzeyinde bir artışa neden olmuş bulunuyor.

Bu durumun pek çok açıklaması olmakla birlikte en temel nedeni; AB ülkelerinin uyguladığı vizeler ve kotalardır. Verileri, çevresel faktörler ve intermodal taşımacılık adına olumlu bir eğilim olarak değerlendirmek de mümkün. Ancak bu sonuçları doğuran zorlamanın amacı sistemi geliştirmek değil, rekabette üstünlük sağlamak…

Başka pek çok veri ve sektörün nabzını tutacak değerlendirmeler de var elbette. Ancak rakamlarla sınırlı kalındığında bile görülüyor ki; başta Irak olmak üzere komşulara yönelik taşımalar oldukça yüksek. Aslında burada rakamları sıçratan, Irak taşımaları oluyor ki; 2013 yılı Irak ihraç taşımaları 626 bin 553 gibi muhteşem bir sayıya ulaşmış. Toplam taşımalar açısından ikinci sırada görünen Azerbaycan-Nahcivan sayılarını hatta Suriye’yi farklı değerlendiriyorum. Bu durumda birinci ile uzak ara fark olsa bile 98 bin 438 taşıma gerçekleşen Almanya, sadece taşımacılık adına değil, ülkenin ihracatı için de özel yerini koruyor. 

Belki de o yüzden Almanya’nın 100 bini Irak’ın 600 binine bedel… Yine o yüzden Suriye’ye kapıda teslim taşıma yapılır da Avrupa’ya gitmek için Bulgaristan’ı aşmak lazım… Almanya’ya, İngiltere’ye, Fransa’ya ulaşmanın yolu bu. İster havadan, ister denizden ve mümkünse aynı zamanda karadan…

İlker ALTUN 
ilker@aysberg.com

14 Şubat 2014